Waar is God als ik pijn heb?
Uitzonderingen daargelaten is het meeste pijn en lijden, dat wij in het leven ervaren, het gevolg van onze eigen keuzes en daden of die van anderen.
Een gezin begint aan een rit door de stad. Een plotselinge klap. Metaal, plastic en vlees wordt verscheurd. Twee zijn er dood en twee zwaargewond. Maar de dronken chauffeur in het te snel rijdende voertuig dat hen raakte, heeft slechts blauwe plekken. Waarom?
Een verschrikkelijke dictator grijpt de macht over een heel volk en miljoenen lijden onder zijn misdragingen. Waarom?
De politie vertelt ouders, dat hun tienerdochter stierf door drugsgebruik op een feest. Waarom?
Elke dag ontvouwen zich dit soort verhalen. Soms horen wij er nauwelijks over op het nieuws, maar op andere momenten is het ons eigen verhaal of dat van iemand in onze nabijheid. Wanneer wij ons hebben hersteld van de shock kunnen wij het niet helpen om de meest logische vraag in de wereld te stellen: Als God almachtig en goed is, waarom lijden wij dan überhaupt? Het is moeilijk een grotere of belangrijkere vraag voor te stellen. En het feit is, dat wij het ons allemaal vroeg of laat gaan afvragen.
Het blijkt, dat er niet veel mogelijke antwoorden zijn om uit te kiezen. Denk eens na: Of God is bereid om slechte dingen te voorkomen en kan het niet, waardoor Hij niet almachtig is, of kan God wel slechte dingen voorkomen maar wil Hij dat niet, waardoor Hij niet ‘goed’ is. Maar er is een derde optie: God is zowel in staat en bereid, maar God is liefde, waardoor er een grens is, die zelfs de almachtige God niet overschrijdt en die grens is onze vrije wil, onze keuzevrijheid.
De Bijbel leert de derde optie en het is moeilijk een beter of troostrijker antwoord voor te stellen. In het kort gaat de menselijke geschiedenis, zoals de Bijbel die vertelt, als volgt:
- God is liefde (1 Johannes 4:16) Dit is de grondwaarheid over wie God is.
- Daarom schiep God de mens naar Zijn eigen beeld. (Genesis 1:27) Dat betekent dat God mensen maakte met de mogelijkheid lief te hebben zoals God liefheeft, door hun vrije wil te gebruiken.
- Door met een vrije wil gemaakt te zijn en met de mogelijkheid tot liefhebben heeft de mensheid gezondigd en is uit de prachtige morele positie van hun oorspronkelijke schepping gevallen. (Romeinen 3:23)
- Maar er is goed nieuws: God werkte een ongelooflijk reddingsplan uit, waardoor elk en ieder menselijk wezen dat wil, door genade in geloof gered zal worden. (Efeziërs 2:8) Niet door opgelegde macht of geweld, maar door de aantrekkende, veranderende kracht van liefde. Liefde is de enige manier waarop God het kwaad en lijden kan vernietigen, terwijl tegelijkertijd onze vrije wil behouden blijft en daarmee ons vermogen om lief te hebben.
Is het eerlijk?
Het korte antwoord waarom wij lijden is dus dat wij in een wereld leven, die door zonde is geïnfecteerd. Het is niet eerlijk en het is zelfs niet redelijk. Zonde is per definitie oneerlijk, onrechtvaardig, pijnlijk en verkeerd. Het is gewoon wreed. Maar één ding is het niet: Gods wil. God wil niet dat wij lijden. Maar Hij wil ons ook geen slaven of robots maken. Mens te zijn is vrij te zijn en vrij zijn betekent, dat wij goed of kwaad kunnen kiezen.
De simpele waarheid is dat liefde niet kan bestaan zonder keuzevrijheid en een vrije wil staat per definitie het maken van slechte keuzes toe. Wanneer wij dus zeggen, dat als God goed zou zijn Hij niet zou toestaan dat iemand ooit zichzelf of anderen pijn zou bezorgen, denken wij niet logisch na.
In feite is het tegenovergestelde waar: juist omdat God goed is moet Hij ons toestaan zowel goede als slechte keuzes te maken en de gevolgen daarvan te ervaren. God wil altijd en alleen dat wij het goede kiezen, maar Hij zal ons niet dwingen. God wil nooit kwaad of de pijn die daarmee gepaard gaat. Lijden is meestal het bijproduct van menselijke keuzes. En dat is de ontnuchterende waarheid over vrijheid.
En desondanks is God zo goed, dat Hij niet afstandelijk of geïsoleerd kan blijven van ons lijden. Volgens de Bijbel heeft Hij “medelijden met onze zwakheden.” (Hebreeën 4:15) Sprekend over Gods relatie tot de pijn van de mens zei de profeet Jesaja: “In al hun benauwdheid was Hij benauwd”. (Jesaja 63:9) God houdt zo van ieder lid van het menselijk ras, dat alles wat wij voor of tegen elkaar doen is alsof wij Hem die daden aandoen. (Matteüs 25:41-45) Al het lijden raakt God. Hij is zich bewust van alle tranen, die wij wenen, en het verdriet, leed en de pijn erachter. Koning David zong over Gods diepe medeleven. “U hebt mijn omzwervingen geteld; doe mijn tranen in Uw kruik. Staan zij niet in Uw register?” (Psalm 56:8) Ware liefde is zo. Het lijdt mee met hen die lijden.
God voelde onze pijn
Maar hier wordt het verhaal zelfs nog verbazingwekkender. God voelde niet alleen onze pijn in Zijn hart op afstand. Hij dook letterlijk onze pijn binnen om in een ultieme uitweg te voorzien. Jezus Christus kwam om “voor allen de dood te proeven.” (Hebreeën 2:9) “Onze ziekten heeft Híj op Zich genomen, en ons leed heeft Hij gedragen. MaarHij is om onze overtredingen verwond, om onze ongerechtigheden verbrijzeld en door Zijn striemenis er voor ons genezing gekomen. Wij dwaalden allen als schapen, wij keerden ons ieder naar zijn eigenweg. Maar de HEERE heeft de ongerechtigheid van ons allen op Hem doen neerkomen.” (Jesaja 53:4-6) Het grootste bewijs van Gods liefde in het aangezicht van onze pijn is dat Hij deze deelde. Hij heeft ons niet achtergelaten om alleen te lijden. Wat de God van de Bijbel zo compleet ongelooflijk maakt is dat Hij onze wereld binnenkwam en vrijwillig meevoelde met ons lijden.
Wat u ook ook overkomt: er zijn twee onveranderlijke waarheden waar u van verzekerd kunt zijn: Ten eerste is God liefde en houdt Hij persoonlijk van u. En ten tweede zal God uiteindelijk alle misstanden rechtzetten en de wonden genezen, die deze wereld u hebben toegebracht. Toen Jezus aan het kruis leed en stierf bewees Hij dat God de gevallen, lijdende mensheid meer liefhad dan Zijn eigen leven en maakte Hij duidelijk, dat iedereen, die zijn vertrouwen in Hem stelt, een heerlijke toekomst zal hebben zonder lijden.
De belofte van de Bijbel, die door Christus dood aan het kruis zekerheid werd, is voor u: “En God zal alle tranen van hun ogen afwissen, en de dood zal er niet meer zijn; ook geen rouw, jammerklacht of moeite zal er meer zijn. Want de eerste dingen zijn voorbijgegaan.” (Openbaring 21:4)